1. Prawa autorskie
To pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi dowolnego utworu, upoważniającego go do decydowania o sposobie użytkowania dzieła i czerpania z niego korzyści. W tej kwestii głównym aktem normatywnym w Polsce jest Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994r.
Prawa autorskie dzielimy na osobiste i majątkowe. Wśród nich możemy wyróżnić prawo do:
- uznawania autorstwa utworu
-sygnowania utworu nazwiskiem lub pseudonimem autora
-nienaruszalność treści i formy utworu bez zgody jego autora
-decydowania o terminie i sposobie pierwszego publicznego udostęnienia utworu
-nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
2. Utwory
Utworem nazywamy każdy przejaw działalności twórczej mający indywidualny charakter, występujący w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od jego wartości , przeznaczenia i sposobu prezentacji.
Przepisy polskiego prawa autorskiego wyróżniają trzy typy utworów:
-pierwotne-stworzone oryginalnie przez autora lub grupę autorów
-opracowania-różnego rodzaju opracowania utworu pierwotnego
-inspirowane-nowe utwory, które powstały w efekcie kontaktu z utworem pierwotnym.
Dużo ludzi łamie prawo i kopiuje np. pliki muzyczne,filmy czy inne dzieła stworzone przez człowieka:
3. Licencja
a)Licencja jest to dokument prawny lub umowa określająca warunki korzystania z utworu, którego dotyczy.
Istnieje kilka podstawowych typów licencji oprogramowania dostępnego na rynku:
b)
c)Domena publiczna - twórca przekazuje produkt nieodpłatnie jako swego rodzaju dobro publiczne, zrzekając się jednocześnie praw majątkowych.
- Adware w ramach tego rodzaju licencji program jest rozpowszechniany bez opłat; autor czerpie zyski z wyświetlanych podczas pracy programu reklam, których można się pozbyć po wniesieniu niewielkiej opłaty i zarejstrowaniu.
- Cardware- autor zachowuje prawa autorskie, pozwala na swobodne rozpowszechnianie programu, nie domagając się za niego żadnych opłat. Jedynie, na co liczy autor, to np.dobrowolne wysłanie mu kartki pocztowej z widokiem naszych okolic i opinią na temat programu.
 | |||||||
| Logo projektu GNU, z którego wywodzi się licencja | GNU GPL |
e)
f)
(demonstracja)- zubożona przez autorów wersja programu, która jest udostępniona bezpłatnie w celu rozreklamowania produktu.
h) OEM - najczęściej nazwa ta jest stosowana w odniesieniu do producentów komputerów osobistych, gdy sprzedają je wyłącznie wraz oprogramowaniem, w tym przypadku nierozerwalnie z związanym z komputerem, na którym jest ono zainstalowane (nie wolno go przenosić na inne komputery oraz odsprzedawać niezależnie).
i) Donationware - opracowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem zapłacenia autorowi symbolicznej kwoty.
j) Abandonware - licencja dotycząca, którego twórca dalej nie rozwija lub zrezygnował z jego obsługi.
k) Firmware - licencja ta obejmuje oprogramowanie sterujące sprzętem komputerowym, które jest umieszczone w nim na stałe.
l) Licencja jednostanowiskowa - uprawnia do zainstalowania programu tylko na jednym komputerze i zakazuje dalszego jego udostępniania.
ł) Licencja grupowa - zezwala na użytkowanie programu w sieci lub zestawie komputerów.
4. Licencja grupy CREATIVE COMMONS
Creative Commons to organizacja utworzona w 2001 r., która ma za zadanie rozwinięcie idei licencji copyleft i znalezienie kompromisu pomiędzy pełną ochroną praw autorskich a wolnym korzystaniem z twórczości innych osób oraz ustalenie łagodniejszych zasad prawa autorskiego.
Istnieją cztery typy licencji CC
- Uznanie autorstwa- zezwala na kopiowanie utworu pod warunkiem umieszczenia informacji o autorze.
-Użycie niekomercyjne pozwala na kopiowanie, dystrybucję, ale tylko w celach niekomercyjnych.
-Bez utworów zależnych zezwala na kopiowanie, dystrybucję i użytkowanie niezmienionych kopii utworu.
-Na tych samych warunkach zezwala na kopiowanie, dystrybucję i wyświetlanie, pod warunkiem że uczynimy to na tej samej licencji,
 |
| Symbol licencji Copyleft |
Utwór objęty taką licencją można dowolnie modyfikować i dystrybuować dalej na tych samych zasadach .
6.
 |
| Nieoficjalny symbol domeny publicznej |
Tym terminem określamy ogólnie instytucję prawną, której zdaniem jest ochrona twórczości z różnych powodów nieobjętej innymi przepisami.
7. Ochrona prawna multimediów.
Ustawa o prawie autorskim zezwala na rozpowszechnianie utworu muzycznego tylko wtedy gdy zgodę wyrazi na to autor.
8. Odpowiedzialność karna
Zgodnie z art.79 polskiego prawa autorskiego producent programu, którego prawa naruszono, może zażądać:
- zwrócenia korzyści uzyskanych w wyniku takiego naruszenia
-zapłaty podwójnej ceny programu
-w szczególnie rażących przypadkach potrójnej ceny i naprawienia wyrządzonej szkody
-usunięcia nielegalnie pozyskanych treści
-skonfiskowania sprzętu, który posłużył do przestępstwa.
Zgodnie z ogólnymi postanowieniami kodeksu karnego ukarana może być tylko osoba fizyczna, a nie instytucja, ponieważ zakłada się, że czyn zabroniony mógł być wyłącznie przejawem woli człowieka.
Nieuprawnione uzyskanie dostępu do cudzego komputera określa się mianem hackingu. W polskim prawie grozi na to do 2 lat pozbawienia wolności.
10. Kradzież impulsów telefonicznych
phreakingiem i grozi za nie odpowiedzialność karna do 3 lat pozbawienia wolności.
11. Podrzucanie wirusa
12.
Utwór pozostaje plagiatem, nawet jeśli został poddany zaawansowanym przeróbkom.
13. WYJĄTKI OD PRAWA AUTORSKIEGO!
W szczególności nie podlegają ochronie:
- idee i pomysły, o ile nie są wyrażone w jakiejś oryginalnej formie,
-pomysły i tematy badawcze,
-teorie, hipotezy i opublikowane fakty naukowe,
-pojedyncze elementy utworów, nie mające indywidualnego charakteru twórczego,
-utwory zawarte w publicznie dostępnych zbiorach,
-znaki firmowe, jeśli są użyte w celach informacyjnych.
14. Radio internetowe
Chcąc emitować popularne utwory muzyczne, musimy zwrócić się do organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
W Polsce takimi sprawami zajmują się ZAiKS, STOART i ZPAV. Na dodatek z każdą z tych organizacji trzeba podpisać odrębną umowę.
15.
Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną z 18 lipca 2002r. zabrania przekazywania materiałów reklamowych, a nawet informacji handlowych, bez uprzedniego uzyskania zgody odbiorcy.
Program który działa na licencji freeware
